تعمیر و نگهداری چیلر تراکمی؛ تعمیر کار انواع چیلر تراکمی

در این مقاله قصد داریم راجع به تعمیر و نگهداری چیلر تراکمی با شما صحبت کنیم. چیلرها از تجهیزات حیاتی تهویه مطبوع در ساختمان‌ها و صنایع هستند که در دو نوع اصلی چیلر جذبی و چیلر تراکمی به کار می‌روند.

عملکرد مطمئن و پیوسته این دستگاه‌ها در گرو نگهداری و رسیدگی منظم است؛ چرا که خرابی چیلر می‌تواند علاوه بر تحمیل هزینه‌های سنگین تعمیر چیلر، موجب اختلال در آسایش محیط و حتی توقف تولید در واحدهای صنعتی شود.

از این رو تعمیر و سرویس چیلر – چه چیلر تراکمی آب خنک و چه جذبی – امری تخصصی است که باید توسط کارشناسان مجرب انجام گردد.

در این مقاله به بررسی خدمات تعمیر و نگهداری چیلر تراکمی و جذبی در ایران می‌پردازیم و نکات فنی و تجربیات مجموعه «تهویه هوشمند» را در این زمینه مرور می‌کنیم.

اهمیت نگهداری و سرویس منظم چیلر

سرویس دوره‌ای و پیشگیرانه چیلر مزایای متعددی برای بهره‌بردار دارد، از جمله:

• کاهش مصرف انرژی و حفظ راندمان بهینه: با گذشت زمان، رسوب‌گرفتی سطوح انتقال حرارت و فرسودگی قطعات می‌تواند کارایی چیلر را کاهش دهد و دستگاه برای تأمین برودت، انرژی بیشتری مصرف کند. سرویس منظم (مانند تمیزکاری کویل‌ها و مبدل‌ها و بررسی میزان مبرد) تضمین می‌کند که دستگاه در بهترین نقطه راندمان کار کند و فشار اضافی به آن وارد نشود.

• جلوگیری از خرابی‌های ناگهانی و هزینه‌بر: بسیاری از ایرادات کوچک اگر به‌موقع شناسایی نشوند می‌توانند به خرابی‌های بزرگ و توقف کامل سیستم بیانجامند. با سرویس چیلر در فواصل منظم، مشکلات جزئی (مانند نشتی مبرد، اتصالات برقی معیوب یا قطعات در آستانه خرابی) زودتر کشف و رفع می‌شوند و از تعمیرات اضطراری پرهزینه و دوره‌های خاموشی طولانی جلوگیری می‌گردد.

• افزایش طول عمر مفید تجهیزات: چیلرها سرمایه‌گذاری قابل توجهی برای یک مجموعه محسوب می‌شوند، بنابراین افزایش عمر بهره‌برداری آن‌ها از نظر اقتصادی حائز اهمیت است. نگهداری صحیح باعث می‌شود اجزا تحت تنش کمتری کار کنند و فرسایش آن‌ها به حداقل برسد. در نتیجه یک برنامه منظم تعمیر و سرویس چیلر می‌تواند عمر دستگاه را چندین سال افزایش دهد و زمان نیاز به تعویض کلی را به تعویق بیندازد.

• حفظ عملکرد مطمئن و تأمین آسایش محیط: هدف اصلی هر چیلر تأمین سرمایش پایدار است. اگر سرویس به موقع انجام نشود، ممکن است چیلر در روزهای اوج گرما نتواند برودت کافی تولید کند یا دچار از کارافتادگی شود که نتیجه آن اختلال در آسایش ساکنین یا فرآیندهای صنعتی است. در مقابل، یک چیلر که به خوبی نگهداری شده همواره آمادگی تأمین بار سرمایشی مورد نیاز را دارد و شرایط محیطی مطلوب را حفظ می‌کند.

• صرفه‌جویی در هزینه‌های عملیاتی و دوره عمر: هزینه‌های سرویس دوره‌ای به مراتب کمتر از مخارج تعمیرات اساسی یا تعویض کامل یک چیلر معیوب است. طبق بررسی «مؤسسه تهویه مطبوع، گرمایش و تبرید (AHRI)»، یک چیلر جذبی که به خوبی نگهداری شود هزینه کلی چرخه عمر بسیار پایین‌تری خواهد داشت. به بیان دیگر، نگهداری پیشگیرانه نوعی سرمایه‌گذاری است که از تحمیل هزینه‌های سنگین در آینده جلوگیری می‌کند.

در واقع، تعمیر و نگهداری چیلر یک هزینه اضافی نیست، بلکه بخشی از برنامه بهره‌برداری هوشمندانه تجهیزات است که منجر به صرفه‌جویی کلان در انرژی و هزینه در بلندمدت می‌شود.

تعمیر و نگهداری چیلر جذبی

تصویر بالا نمای یک دستگاه چیلر جذبی صنعتی (مدل «Cogenie» ساخت شرکت Thermax) نصب‌شده در موتورخانه. چیلر جذبی با استفاده از حرارت (آب داغ، بخار یا شعله مستقیم) و یک محلول جاذب مانند لیتیوم بروماید (LiBr) تولید سرما می‌کند.

این نوع چیلرها به دلیل نداشتن کمپرسور مکانیکی، قطعات متحرک کمتری دارند و صدای عملکردشان پایین است.

با این حال، حفظ خلأ داخلی و کیفیت شیمیایی محلول لیتیوم بروماید در آن‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد و سرویس آن‌ها نیازمند دانش تخصصی در زمینه شیمی خوردگی و تجهیزات خلأ است.

از نظر زیست‌محیطی نیز چیلرهای جذبی نسبت به نوع تراکمی مزیت دارند، زیرا به‌جای مصرف زیاد برق از حرارت بازیافتی یا انرژی خورشیدی برای سرمایش بهره می‌گیرند. در ادامه به مهم‌ترین اقداماتی که در فرآیند تعمیر و سرویس چیلر جذبی باید انجام شود اشاره می‌کنیم.

نکات کلیدی در سرویس و نگهداری چیلر جذبی:

• نگهداری سیستم Purge (خلأ): پمپ وکیوم دستگاه (پمپ Purge) که وظیفه تخلیه هوای نفوذ کرده به داخل چیلر را بر عهده دارد باید به طور منظم فعال شود. توصیه می‌شود حداقل هفته‌ای یک بار حتی در دوران توقف چیلر، پمپ Purge روشن شود تا خلأ لازم در پوسته چیلر حفظ گردد.

• تست و رفع نشتی هوا: ورود هوای بیرون به داخل چیلر جذبی راندمان آن را به شدت کاهش می‌دهد، زیرا این سیستم برای عملکرد صحیح نیازمند خلاّ نزدیک به کامل است. در صورتی که مشاهده شود چیلر به طور غیرعادی نیاز به تخلیه مکرر (PURGE) دارد، باید سریعاً با تست فشار، محل نفوذ هوا شناسایی و نسبت به رفع نشتی اقدام شود.

• آزمون نشت محلول/مبرد: هر گونه کاهش غیرعادی غلظت محلول LiBr یا افزایش سطح مبرد (آب مقطر) در اوپراتور می‌تواند نشان‌دهنده نشت محلول میان بخش‌های داخلی چیلر باشد. اگر چنین حالتی رخ دهد باید بلافاصله آزمون فشار با نیتروژن روی دستگاه انجام گیرد تا لوله معیوب در ژنراتور، اواپراتور، کندانسور یا جاذب شناسایی شود؛ سپس آن لوله‌ها باید تعویض یا مسدود شوند.

• رسوب‌زدایی دوره‌ای لوله‌ها: کاهش ظرفیت سرمایشی دستگاه معمولاً نشانه گرفتگی یا رسوب در مبدل‌های حرارتی است. لوله‌های کندانسور و اوپراتور باید بر اساس شرایط بهره‌برداری و کیفیت آب به صورت دوره‌ای اسیدشویی یا تمیزکاری شوند. برای سیستم‌های متصل به برج خنک‌کننده مدار باز، توصیه شده است که لوله‌های کندانسور حداقل سالی یک بار رسوب‌زدایی شوند.

• بازبینی پمپ‌ها و قطعات مکانیکی: پمپ‌های هرمتیک (موتورهای عاری از نشتی) که برای گردش محلول و مبرد در چیلر جذبی استفاده می‌شوند باید به طور منظم سرویس شوند. سلامت یاتاقان‌ها و آب‌بندی این پمپ‌ها کنترل شده و صافی‌های داخلی‌شان تمیز گردد تا از گردش مطلوب سیال و خنک‌کاری قسمت‌ها اطمینان حاصل شود.

• کنترل کیفیت محلول لیتیوم بروماید: محلول جاذب LiBr قلب یک چیلر جذبی است و وضعیت شیمیایی آن تأثیر مستقیمی بر کارایی و عمر دستگاه دارد. آزمایش سالیانه محلول از نظر غلظت نمک و میزان بازدارنده‌های خوردگی ضروری است تا در صورت کاهش خاصیت ضدخوردگی یا افت غلظت، اقدامات اصلاحی (افزودن بازدارنده، احیای محلول یا تعویض جزئی آن) انجام شود.

در صورتی که هر یک از موارد فوق نادیده گرفته شود، عملکرد چیلر جذبی به تدریج افت کرده و احتمال بروز آسیب‌های جبران‌ناپذیر افزایش می‌یابد.

برای مثال، غفلت از تخلیه گازهای غیرقابل‌میعان یا عدم پایش کیفیت محلول می‌تواند منجر به خوردگی داخلی و کاهش ظرفیت سرمایش دستگاه شود.

تجربه عملی کارشناسان تهویه هوشمند نیز نشان می‌دهد عمده مشکلات چیلرهای جذبی در اثر همین موارد (نشتی هوا، خلأ ناکافی یا رسوب‌گرفتگی) پدید می‌آید که با سرویس به‌موقع به سادگی قابل پیشگیری است.

تعمیر و نگهداری چیلر تراکمی

چیلر تراکمی با استفاده از سیکل تبرید و کمپرسورهای مکانیکی، گرمای آب را دفع و آب سرد تولید می‌کند. این نوع چیلرها بسته به چگونگی خنک شدن کندانسور به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: چیلر تراکمی آب خنک (دارای برج خنک‌کننده) و چیلر تراکمی هواخنک.

روش سرویس چیلر تراکمی در بخش کندانسور تا حدی وابسته به نوع خنک‌شونده آن است؛ برای مثال تمیزکاری دوره‌ای لوله‌های کندانسور فقط در چیلرهای آب‌خنک مطرح می‌شود و در نوع هواخنک مفهومی ندارد.

با این وجود، اصول کلی تعمیر چیلر تراکمی آب خنک و هواخنک مشابه است و در هر دو باید تمامی اجزای مکانیکی، مدار مبرد و سیستم‌های کنترلی به دقت بازبینی شوند.

در فرآیند تعمیر چیلر تراکمی مراحل متعددی باید انجام شود تا اطمینان حاصل گردد تمامی بخش‌های دستگاه درست عمل می‌کنند. برخی از مهم‌ترین اقدامات در سرویس یک چیلر تراکمی عبارت‌اند از:

• بازرسی آب‌بندها و اتصالات آب: تمامی مسیرهای ورود و خروج آب (اواپراتور و کندانسور) از نظر نشتی بررسی و درز‌بندی‌ها بازبینی شوند.

• بازدید کمپرسور و متعلقات آن: وضعیت کمپرسور از نظر سطح روغن، عدم وجود نشت مبرد, ارتعاشات غیرعادی و دمای کارکرد یاتاقان‌ها و سیم‌پیچ بررسی گردد. همچنین لرزه‌گیرهای کمپرسور و وضعیت ظاهری اجزایی مانند کوپلینگ‌ها ارزیابی شود.

• بازرسی سیستم برق و کنترل‌ها: کلیه اتصالات الکتریکی، ترمینال‌ها و کنتاکتورها باید تمیز و محکم باشند و تابلو برق از نظر سلامت اجزای کنترلی (مانند بورد کنترل‌گر، سنسورها، ترموستات‌ها) چک شود. عملکرد صحیح کنترل‌های ایمنی و قطع‌کننده‌ها (کنترل فشار بالا/پایین، کنترل حرارتی و غیره) نیز آزموده شود.

• تعویض یا تمیزکاری فیلترها: فیلتر درایر (خشک‌کننده) مدار مبرد و سایر فیلترهای روغن یا هوا در سیستم باید کنترل شده و در صورت کثیف بودن یا پایان عمر، تعویض شوند. فیلترهای گرفتۀ مدار آب (مانند استرینرها) نیز پاکسازی گردند تا افت فشار در جریان سیال به حداقل برسد.

علاوه بر موارد فوق، اندازه‌گیری دوره‌ای پارامترهای عملکردی دستگاه بسیار مهم است.

برای مثال، دمای آب خروجی از اواپراتور و اختلاف آن با دمای ورودی (ΔT) ثبت شود؛ فشار مکش و دهش کمپرسور و فشار کندانسور یادداشت و کنترل شود؛ شدت جریان آب اواپراتور و کندانسور ارزیابی گردد و صدای کارکرد دستگاه برای کشف هرگونه صدای غیرعادی مانیتور شود. ثبت منظم این داده‌ها در یک لاگ یا چک‌لیست روزانه کمک می‌کند وضعیت چیلر پایش شده و هرگونه روند غیرعادی به سرعت شناسایی گردد.

در چیلرهای آب‌خنک، وضعیت آب کندانسور و برج خنک‌کننده نقش مهمی در عملکرد دستگاه دارد.

اگر کیفیت آب مناسب نباشد، به مرور رسوبات، خوردگی و رشد میکروبی در مبدل‌ها و مسیرهای آب ایجاد می‌شود که تبادل حرارتی را مختل می‌کند.

بنابراین بخشی از برنامه تعمیر و نگهداری چیلر تراکمی شامل تصفیه شیمیایی آب (افزودن بازدارنده‌های خوردگی و ضدرسوب)، پاکسازی دوره‌ای حوضچه برج خنک‌کن و کنترل سختی و اسیدیته آب است.

همچنین روغن کمپرسور باید طبق توصیه کارخانه سازنده به موقع تعویض گردد و آزمایش آن به صورت سالیانه جهت بررسی میزان رطوبت، اسیدیته و ذرات فلزی انجام شود تا از سلامت داخلی کمپرسور اطمینان حاصل گردد.

شکل ۲: استفاده از تجهیزات پیشرفته برای عیب‌یابی چیلر صنعتی – دستگاه نشت‌یاب هلیومی (تولید شرکت Pfeiffer Vacuum) که جهت تشخیص دقیق نشتی‌های بسیار ریز در سیستم چیلر به کار می‌رود.

در چیلرهای بزرگ، ابزارهایی نظیر پمپ وکیوم، گیج‌های دیجیتال، آنالایزر روغن و نشت‌یاب‌های پیشرفته برای ارزیابی وضعیت سیستم به خدمت گرفته می‌شوند.

استفاده صحیح از این تجهیزات تخصصی در کنار تجربه کاری، به تکنسین اجازه می‌دهد عیوب پنهان را شناسایی کرده و فرآیند تعمیر چیلر تراکمی را با دقت بیشتری انجام دهد.

همان‌طور که مشخص است، انجام این اقدامات نیاز به تخصص و مهارت بالا دارد.

یک تعمیرکار تعمیر چیلر تراکمی باید با جزئیات عملکرد کمپرسور، مدار مبرد، سیستم کنترل و تجهیزات ایمنی دستگاه آشنایی کامل داشته باشد. هرگونه اشتباه در سرویس این دستگاه‌ها می‌تواند منجر به خسارات جدی یا کاهش بازدهی گردد.

به همین دلیل، طبق تاکید منابع معتبر، کارهای تعمیراتی و نگهداری چیلر حتماً باید توسط افراد واجد صلاحیت و آموزش‌دیده انجام شود.

همچنین دستورالعمل‌ها و چک‌لیست‌های ویژه هر برند چیلر باید در حین سرویس مد نظر قرار گیرد، چرا که جزئیات سرویس ممکن است بسته به سازنده متفاوت باشد.

پوشش سراسری خدمات در ایران (تهران، کرج، شمال، اصفهان، یزد)

مجموعه تهویه هوشمند با تکیه بر تیم متخصصان خود، خدمات تعمیراتی و نگهداری چیلر را به صورت گسترده در سراسر کشور ارائه می‌دهد. این مجموعه در استان‌های مختلف حضور فعال دارد و قادر است در زمانی کوتاه به درخواست‌های سرویس چیلر پاسخ دهد.

تمرکز ویژه بر مناطق پرتقاضا مانند تهران و کرج – که میزبان شمار زیادی ساختمان اداری، تجاری و صنعتی مجهز به چیلرهای مرکزی هستند – و نیز استان‌های شمالی کشور – که به علت رطوبت بالای هوا نیازمند مراقبت بیشتر در زمینه خوردگی تجهیزات و رسوب‌زدایی منظم می‌باشند – صورت گرفته است.

همچنین در شهرهای صنعتی و کویری اصفهان و یزد که چیلرها تحت تنش حرارتی شدید تابستان کار می‌کنند، تیم‌های مجرب تهویه هوشمند آماده ارائه خدمات سریع و موثر هستند.

گستردگی شبکه خدمات این شرکت باعث شده که در اقصی نقاط ایران، در کوتاه‌ترین زمان ممکن، تعمیرکاران حرفه‌ای چیلر در محل حاضر شده و اقدامات لازم را انجام دهند.

نکته حائز اهمیت آن است که سرویس‌های ارائه‌شده توسط تهویه هوشمند محدود به برند یا مدل خاصی از چیلر نیست. تکنسین‌های این مجموعه تجربه کار با همه برندهای مطرح سازنده چیلر – از جمله Carrier، Trane، York, Daikin و سایر شرکت‌ها – را دارا هستند.

بر اساس توصیه سازندگان تجهیزات، در فرایند سرویس و تعمیر هر دستگاه، دقیقاً از چک‌لیست‌ها و دستورالعمل‌های فنی همان برند پیروی می‌شود تا کارایی و ایمنی دستگاه حفظ گردد.

ترکیب این دانش فنی گسترده و تجربه عملی موجب شده کیفیت تعمیر و سرویس چیلر تراکمی و جذبی توسط تیم تهویه هوشمند در بالاترین سطح استاندارد قرار داشته باشد.

جمع‌بندی

در این مطلب به اهمیت سرویس به‌موقع چیلرهای جذبی و تراکمی و نکات کلیدی در نگهداری هر یک پرداختیم. یک برنامه منظم تعمیر و نگهداری، علاوه بر جلوگیری از خرابی‌های ناگهانی، موجب بهینه ماندن کارایی دستگاه و افزایش طول عمر آن می‌شود.

تجربه نشان داده است که هزینه صرف‌شده برای سرویس‌های دوره‌ای بسیار کمتر از هزینه‌هایی است که خرابی‌های بزرگ و عملکرد نامطلوب دستگاه بر جا می‌گذارد.

بنابراین اگر مالک یا مدیر یک تأسیسات دارای چیلر هستید، با سپردن تعمیر و نگهداری چیلر تراکمی یا جذبی خود به افراد متخصص می‌توانید از عملکرد مطمئن و پایدار سیستم سرمایشی در سال‌های آینده اطمینان حاصل کنید.

گروه تهویه هوشمند با بهره‌گیری از دانش به‌روز و پوشش گسترده کشوری، آماده ارائه این خدمات به مشتریان در اقصی نقاط ایران است تا آسایش خاطر را برای شما به ارمغان آورد.